بررسی صنعت کاتالیست نشان داد:

دولتی ها رقیب تولیدکنندگان شده‌اند!

اخبار فولاد: بر اساس برنامه ششم توسعه دستیابی به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد در افق ۱۴۰۴ هدفگذاری شده است. سیاستی که بر پایه استفاده حداکثری از ظرفیت ها و پتانسیل های علمی و فناوری داخلی ترسیم شده و تحقق آن می تواند تضمین کننده اهداف دولت در افزایش سهم صادرات محصولات غیر نفتی باشد.

به گزارش اخبار فولاد ، در این راستا تولید فولاد به شاخصه های زیادی وابسته است که در خلال چند سال گذشته تلاش برخی از شرکت های دانش بنیان زمینه بومی سازی و کاهش وابستگی به محصولات وارداتی را کاهش داده که تولید کاتالیست از نمونه های بارز این بومی ساز به شمار میرود . در واقع استفاده از کاتالیست در ریفرمرهای تولید فولاد تا اواسط دهه ۸۰ کاملا در اختیار محصولات وارداتی از هند قرار داشت که علاوه بر ارزبری در برخی از مواقع می توانست روند تولید را نیز تحت الشعاع قرار دهد.

اما ورود یکی از مجموعه های دانش بنیان به این حوزه به همراه حمایت های مجموعه های فولادی آغازگر تولید کاتالیست های ایرانی شد که به گفته کارشناسان فولادی علاوه بر مزیت کیفیت رقابتی به لحاظ قیمت و خدمات پس از فروش نیز منافع زیادی را برای فولاد سازان به همراه داشته است به گونه ایکه عملا با گسترش فعالیت این شرکت واردات کاتالیست به ویژه محصولات هندی به صفر رسیده است.

اما این پایان ماجرا نبود و در حالیکه مجموعه نفت و گاز سرو پایه گذار تولید کاتالیست در ایران به شمار رفته و توانسته از مجموع بیش از ۱۰۰ نوع کاتالیست مورد نیاز کشور بیش از ۳۰ نوع آن را داخلی سازی کند، و سالانه ۲ محصول جدید را نیز به بازار عرضه کند، اما شاهد شکل گیری و ورود شرکتهای مشابهی هستیم که نه تنها از خلاقیت و دانش فنی برخوردار نیستند بلکه تنها با تکیه بر روابط دولتی که در برخی از آنها در قالب سهامداران اصلی نمود یافته، در این حوزه به رقابت می پردازند . البته تردید وجود ندارد کیفیت در بازار رقابتی به دست می اید اما رقابتی که در سایه رعایت اخلاق حرفه ای و بدون استفاده از ابزارهای رابطه ای صورت گیرد موضوعی که به نظر می رسد لازم است علاوه بر شرکت های فولادی مسئولان دولتی نیز از ورود شرکت های غیر متخصص و فاقد خلاقیت جلوگیری کنند.

بر اساس این گزارش، بررسی ها نشان می دهد استفاده از کاتالیست های ایرانی در ریفرمرهای تولید آهن اسفنجی از اواخر دهه ۸۰ آغاز شد و تا پیش از آن کاتالیست مورد نیاز از طریق محصولات وارداتی هندی تامین می شد که مشکلاتی همچون عدم برخورداری از ضمانت و خدمات پس از فروش مهمترین چالش مصرف کنندگان را تشکیل می داد. اما از سال ۸۸ و آغاز استفاده ازمایشی کاتالیست ایرانی شرکت نفت و گاز سرو در مدولهای مبارکه که به صورت همزمان با نمونه های هندی رقابت می کرد آغاز گر توسعه این محصول دانش بنیان در سایر شرکت های فولادی شد .

دولتی ها رقیب تولیدکنندگان خصوصی نشوند!

به گزارش "اخبار فولاد،" با توجه به وجود عظیم ذخایر گاز طبیعی، و فعالیت گسترده صنایع پتروشیمی، پالایش و فولاد در کشور، ایران به صنعت کاتالیست بسیار وابسته بوده و سالانه حجم زیادی ارز از کشور بابت خرید کاتالیست خارج میشود. اما در این مسیر از دو دهه پیش مجموعه دانش بنیان نفت و گاز سرو تلاش خود را برای بومی سازی کاتالیست و نهادینه کردن این صنعت در کشور آغاز نمود و سالانه چند کاتالیست جدید را به صنعت معرفی می کند. که این مهم از مسیر عقلانی و حمایت های اصولی و نه به صورت گلخانه ای صورت گرفته است آن هم در شرایطی که شاهد کیفیت بالای این محصولات و حتی صادرات آن توسط این مجموعه بوده ایم.

فعالیت این مجموعه بر اساس مفاهیم اقتصاد مقاومتی صورت گرفته است و میتوان آنرا الگویی مناسب برای سایر مجموعه های فعال در این حوزه دانست.

این در شرایطی است که بیش از ۷۰ نوع کاتالیست دیگر همچنان داخلی سازی نشده است. و این فرصت و بستر مناسبی برای شرکت های تحقیقاتی، پژوهشی، تولیدی فراهم میکند تا بجای کپی برداری از دانش فنی دیگران، بومی سازی سایر کاتالیست ها را هدف قرار دهند تا توان تولید در کشور برای امر مهم و مقدس بومی سازی تقسیم شود.

همانطور که رهبر فرزانه انقلاب در بیانات خود تاکید داشتند، دولتی ها در کارهای اقتصادی مطلقاً رقیب بخشِ خصوصی نشوند، لذا در این شرایط از طرفی دولتی ها نیز به جای حمایت از این امر، تبدیل به رقیبی در این صنعت شده اند که تحقیقات میدانی نشان میدهد که طی چند سال اخیر، مجموعه های دولتی و شبه دولتی در تلاش برای ایجاد شرکت های کاتالیستی در حوزه فعالیت شرکت های خصوصی قبلی این صنعت را داشته اند. در صورتی که میتوانست این توان در حوزه پژوهش برای دستیابی به کاتالیست های خارجی دیگری صرف شده تا ایران از واردات کاتالیست بی نیاز شود.

موضوعی که جواد عسکری سرپرست تولید در مگامدول های احیا مستقیم شرکت فولاد مبارکه به «اخبار فولاد» می گوید: تولید در شرکت های فولادی تا اواخر دهه ۸۰ تنها با استفاده از کاتالیست های وارداتی از هند انجام می گرفت که در آن برهه زمانی به دلیل آنکه شرکت های هندی از ارائه گارانتی و خدمات پس از فروش طفره می رفتند حاشیه سود تولید را تحت الشاع قرار می داد .

وی در ادامه افزود: علاوه بر مشکلات نبود گارانتی در برخی از نمونه شاهد استحکام نامناسب و خردایش زیاد کاتالیست های هندی بودیم که با توجه به اینکه بازار کاتالیست عملا در انحصار هندی ها بود هیچونه اصلاح و تغییری برای رفع مشکلات صورت نمی گرفت .

جواد عسکری، که کتابی ماندگار در حوزه ریفرمینگ و کاتالیست احیا با همکاری مهران رضایی نگارش کرده ، در این رابطه افزود: شرکت نفت و گاز سرو اولین شرکت دانش بنیانی بود که برای تولید کاتالیست های ایرانی وارد مذاکرات شد که با توجه به اهمیت موضوع با حمایت وزارت صمت نیز همراه بود . البته در آن زمان اطلاعات زیادی نسبت به دانش فنی کاتالیست در ایران و حتی فولاد مبارکه نیز وجود نداشت اما در نهایت پس از مدت ها بررسی نیازها و استاندادرهای مورد نیاز مبارکه اعلام شد و تولید آزمایشی کلید خورد.

عسکری ادامه داد: در سال ۸۸ اولین استفاده رسمی از کاتالیست های ایرانی سرو در قالب ۳ تیوپ خریداری شد و همزمان با کاتالیست های هندی در مدول های احیا مستقیم به کار گرفته شد . اما نتایج نشان می داد محصول ایرانی به لحاظ کیفیت تفاوتی با محصولات وارداتی نداشته و در برخی از موارد نتایج بهتری را نیز به ثبت رسانده بود.

سرپرست تولید در مگا مدول های احیا مستقیم شرکت فولاد مبارکه به شکل گیری شرکت های جدید تولید کننده کاتالیست اشاره کرد و گفت: با توسعه و پیشرفت شرکت کاتالیست سرو برخی از کارشناسان از این شرکت جدا شدند و با تشکیل شرکتی جدید اقدام به تولید کاتالیست صنایع فولاد کردند که البته تجربه نشان داده است که کار با کاتالیست های سرو به مراتب آسانتر بوده و نتیجه بهتری را به همراه دارد.

وی در پاسخ به اینکه با وجود آنکه شرکت سرو اولین تولید کننده کاتالیست های احیا مستقیم بوده دلیل مبارکه برای استفاده از کاتالیست های شرکت های دیگر چیست گفت: باید توجه داشت که رقابت در بازار زمینه ساز ارتقای کیفیت و خدمات خواهد بود اما در برخی از موارد فشارهایی است که امکان هر گونه تصمیم گیری را سلب می کند.

این کارشناس حوزه فولاد در پاسخ به امکان رقابت کاتالیست های ایرانی در بازار جهانی گفت: محصولات شرکت سرو به لحاظ کیفیت و تنوع محصولات از رقابت پذیری بالایی برخوردار بوده و می تواند در صورت فراهم شدن زیر ساخت های صادراتی سهم خوبی از بازار را به خود اختصاص دهد .امسال که شاهد صادرات کاتالیست توسط مجموعه دانش بنیان نفت و گاز سرو بودیم که برای نخستین بار صورت پذیرفت. قطعا این افتخار به کل صنعت فولاد، پتروشیمی و پالایش تعلق دارد. چرا که با حمایت شرکت های پیشگام این صنایع این مهم رقم خورده است.

کد : 3704

گروه : صنایع معدنی

تاریخ : 1 سال پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه