موانع تخلیه حباب از بازار فولاد

روند صعودی قیمت کالاها در ایران به سرعت طی می‌شود، فولاد نیز از این قضیه مستثنا نیست. رشد قیمت محصولات مشابه در بازار جهانی یا نرخ ارز از مهم‌ترین دلایلی هستند که زمینه افزایش قیمت را در بازار داخلی فراهم می‌کنند.

به گزارش اخبار فولاد، روند معکوس یعنی کاهش قیمت‌ها با همان سرعت افزایش قیمت‌ها محقق نمی‌شود. به‌طور مثال، درحال‌حاضر نیز اینطور به‌نظر می‌رسد که گویی بازارها در آستانه ریزش هستند اما اجازه افت قیمت داده نمی‌شود. حال باید دید چه کسی یا چه کسانی از این شرایط سود می‌برند. برای بررسی شرایط موجود با فعالان صنعت فولاد گفت‌وگو کرده‌ایم. به اعتقاد برخی از این فعالان، افت قیمت‌ها پس از یک دوره افزایشی زمینه متضرر شدن برخی تولیدکنندگان را فراهم می‌کند؛ یعنی آنهایی که مواد اولیه مورد نیاز خود را با قیمت بالا خریداری کرده‌اند. اما باید تاکید کرد که این ضرر کوتاه‌مدت است، چراکه در سایه کاهش قیمت‌ها تقاضا برای خرید افزایش می‌یابد. درنتیجه از تولیدکنندگان انتظار می‌رود از این افت نهراسند. برخی دیگر از تولیدکنندگان نیز تاکید دارند تصمیمات اشتباه و برخی سیاست‌های اشتباه از سوی متولیان امر زمینه رشد قیمت‌ها را فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، می‌توان از تصمیمات وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره قیمت‌گذاری فولاد و ابطال پی‌درپی معاملات نام برد. ابطال با هدف کاهش قیمت‌ها اجرایی شد اما درنهایت به عطش هرچه بیشتر در بازار فولاد منجر شد.

از افت قیمت نهراسید

امیرحسین کاوه، مدیرعامل گروه صنعتی سدید در گفت‌وگو با «روزگار معدن» و درباره روند همواره صعودی قیمت‌ها در بازار فولاد ایران و کاهش نیافتن آنها گفت: این موضوع را باید به وابستگی نرخ فولاد به ارز نسبت داد و افزود: در کشور ما مرسوم است که با رشد قیمت دلار، نرخ فروش اغلب محصولات و کالاها افزایش می‌یابد. اما وقتی حباب‌های مختلف نرخ ارز تخلیه می‌شود متاسفانه بر قیمت کالاها اثر مستقیم نمی‌گذارد. این فعال صنعتی تاکید کرد: در چنین مواردی از این بهانه استفاده می‌شود که ما قبلا کالای مصرفی خود را گران خریده‌ایم و حال چرا باید محصول خود را ارزان به فروش برسانیم؟ همین بهانه نیز موجب می‌شود قیمت‌ها به موقع کاهش نیابد.

این فعال صنعتی گفت: به‌عنوان مثال، در موارد بسیاری شاهدیم که افرادی کالایی را با قیمت بالا خریداری کرده‌اند و حال از فروش آن با قیمت پایین خودداری می‌کنند. این درحالی است که از فعالان صنعتی انتظار داریم از زیان مقطعی هراس به خود راه ندهند، چراکه این دست ضررها مقطعی هستند. ضمن اینکه در برخی برهه‌های زمانی از سود رشد قیمت‌ها بهره‌مند شده‌اند و حال نباید نگران کاهش قیمت باشند. از سوی دیگر، گاهی شاهد افت قیمت فولاد در بورس کالا هستیم، اما تحویل این محصولات برای ۲ تا ۳ ماه آینده است؛ بنابراین این افت قیمت در همان زمان به کاهش قیمت محصولات نهایی منجر نخواهد شد. بنابراین چنانچه تحویل محصولات عرضه‌شده در بورس کالا، فوری باشد، می‌توان این نقیصه را تا حدودی برطرف کرد.

رانت و اجحاف موردقبول نیست

مدیرعامل گروه صنعتی سدید در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سود کاهش نیافتن قیمت‌ها به چه کسانی می‌رسد، گفت: سیستم توزیع و قیمت‌گذاری محصولات باید به‌گونه‌ای باشد که زمینه عادلانه شدن قیمت‌ها فراهم باشد. در همین حال نباید از تولیدکنندگان این انتظار برود محصولات خود را ارزان و با قیمت پایین‌تر از حد سود خود به فروش برسانند، چراکه کاهش دستوری قیمت کالاها زمینه ایجاد رانت را فراهم می‌کند. در همین حال گرانی رها شده نیز به اجحاف منجر می‌شود. بنابراین باید به‌دنبال کشف قیمت عادلانه در هر حلقه از زتجیره تولید باشیم. در همین حال باید سیستم توزیع به‌گونه‌ای طراحی و مدیریت شود که سود حاصل از قیمت‌گذاری عادلانه به جیب مصرف‌کننده برود، نه‌اینکه سیستم به‌گونه‌ای باشد که سود حاصل از این قیمت عادلانه به جیب دلال یا تولیدکننده طماع برود و دوباره محصول با قیمت بالایی به‌دست مصرف‌کننده نهایی برسد. گفتنی است برای تحقق موارد یادشده سیستم‌های نظارتی نقشی ویژه ایفا می‌کنند. در همین حال، کشف درصد سود هر حلقه از زنجیره تولید محصولات معدنی (فولاد، مس، آلومینیوم، روی و…) نیز باید مشخص باشد. تا بدین‌ترتیب محصولات هر حلقه از این زنجیره با احتساب هزینه تمام‌شده تولید و سود منطقی به‌دست تولیدکنندگان در حلقه‌های پایین‌دستی و در انتها نیز محصول نهایی با قیمت منصفانه به‌دست مصرف‌کننده نهایی برسد.

موانع تقسیم عادلانه سود

این فعال صنعتی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه در مواردی شاهدیم که سود حاصل از کنترل‌ قیمت و سعی برای کشف قیمت‌های عادلانه، به مصرف‌کننده نهایی نمی‌رسد، چراکه در هر دوره‌ای شاهد فربه شدن یک بخش از این زنجیره هستیم. درواقع گویی در هر دوره‌ای بخشی از زنجیره فولاد مانعی در مقابل سرازیر شدن سود به سمت حلقه‌های پایین‌دستی ایجاد می‌کند.

بنابراین باید این موانع برداشته شود تا سود حاصل همه تولیدکنندگان را منتفع کند و در همین حال محصول نهایی با قیمتی منصفانه به‌دست مردم برسد. وی افزود: همانطور که بارها تاکید شده ایران از ظرفیت‌های ویژه معدنی و منابع غنی انرژی برخوردار است؛ بنابراین باید شرایط به‌گونه‌ای مهیا شود که مصرف‌کننده نهایی نیز از امتیازات بهره‌مند شوند. نه اینکه هر روز و در هر مقطع زمانی یک بخش از زنجیره تولید از این امتیازات بهره‌مند شوند و سود عجیبی را از آن خود کنند.

ارز مقصر اصلی رشد قیمت‌هاست

سیدرضا شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفت‌وگو با «روزگار معدن» تاکید کرد: فولاد صنعت بسیار بزرگی است؛ بنابراین نمی‌توان یک شخص یا گروه را مقصر گرانی‌ها در این زنجیره دانست. وی در ادامه تاکید کرد: قیمت شمش فولاد در بورس کالا براساس نرخ‌های جهانی این فلز و همچنین نرخ ارز تعیین می‌شود. قیمت سایر محصولات این زنجیره نیز به طبع نرخ فروش شمش در بورس کالا تعیین می‌شود. بنابراین طبیعی است که به‌دنبال رشد قیمت این محصول در بازار جهانی، نرخ فروش آن افزایش می‌یابد. به عکس کاهش قیمت در سطح بین‌المللی، زمینه افت قیمت این فلز را در داخل کشور فراهم می‌کند. در ادامه باید تاکید کرد با توجه به اثرگذاری مستقیم نرخ ارز در قیمت فولاد، قیمت این محصول به‌طور مستقیم از نرخ ارز نیز تاثیر می‌پذیرد.

این عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد گفت: از ابتدای امسال تاکنون از یک‌سو شاهد رشد نرخ ارز بودیم و از سوی دیگر، قیمت فولاد در سطح بین‌المللی افزایش یافته است. این رشد در سطح جهانی به‌دلیل افزایش مصرف فولاد چین، به‌وجود آمده، چراکه چین به واردکننده فولاد تبدیل شده است.

توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که چین در رده نخستین کشورهایی بود که توانست بر بحران ناشی از شیوع کرونا فائق آید. در همین بازه زمانی نیز فعالیت‌های ساخت‌وساز در این کشور رونق یافته و نیاز آن به فولاد و محصولات فولادی ساختمانی بیشتر شده است؛ بنابراین همین رشد تقاضا زمینه افزایش قیمت فولاد را در سطح بین‌المللی نیز فراهم کرده است. اثرات همین رشد جهانی قیمت، در بازار فولاد ایران نیز مشاهده شده و زمینه افزایش قیمت‌ها را فراهم کرده است.

همسو با دلار حتی در افت

شهرستانی در ادامه تاکید کرد: هر بار که نرخ ارز در مسیر نزولی پیش رفته، به‌تبع آن شاهد افت قیمت فولاد نیز بوده‌ایم. کما اینکه طی ۲ هفته اخیر و با کاهش محدود نرخ دلار، شاهد افت قیمت فولاد و محصولات وابسته به آن در بورس کالا و بازار آزاد بودیم. در همین حال باید تاکید کرد پیروزی احتمالی جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده و انتظار مردم برای بهبود شرایط و به‌دنبال آن کاهش قیمت‌ها، زمینه افت تقاضا برای فولاد را فراهم کرده است. در چنین شرایطی، با وجود افزایش قیمت این فلز در سطح بین‌المللی، نرخ فروش فولاد در ایران نزولی است؛ بنابراین نمی‌توانیم بگوییم دستی به‌دنبال کنترل بازار فولاد است و مانع کاهش قیمت‌ها

می‌شود.

این عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد تاکید کرد: درحال‌حاضر، بیش از ۱۸۰ واحد فولادی در انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور عضویت دارند. در همین حال بیش از ۱۰۰ واحد نیز در این صنعت مشغول فعالیت هستند که در انجمن عضویت ندارند؛ بنابراین اینطور نیست که فردی یا مافیایی اقدام به کنترل این بازار یا دستکاری در قیمت‌ها کند. یا گروهی مانع افت قیمت‌ها شوند.

سیاست‌گذاری غلط مانع افت قیمت

این عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد افزود: البته در مواردی شاهدیم دخالت‌های اشتباه سیاست‌گذاران و وضع مصوبات اشتباه زمینه رشد قیمت‌ها را فراهم می‌کند. به‌عنوان نمونه، چندی پیش شاهد بودیم وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف کنترل بازار فولاد اقدام به تعیین سقف قیمتی فولاد در بورس کالا کرد. در ادامه نیز برای اجرایی شدن این طرح برخی معاملات فولاد در بورس کالا را باطل اعلام کرد. همین موضوع عطش بازار برای این دست محصولات را افزایش داد و به روند رو به رشد قیمتی دامن زد. درواقع در سایه تمهیدات وزارت صنعت، معدن و تجارت، نیاز کاذبی در بازار فولاد ایجاد و به رشد قیمت‌ها منجر شد.

این درحالی است که اختلاف میان قیمت یک محصول در بورس کالا و بازار، رانت‌خیز است. به‌علاوه آنکه همین اختلاف قیمتی عطش مضاعفی را برای خرید فولاد بیش از نیاز مصرفی ایجاد می‌کند که به رشد قیمتی منجر خواهد شد. به‌ویژه که فولاد کالایی فاسدشدنی نیست و عده‌ای با هدف سرمایه‌گذاری به خرید این محصول روی می‌آورند.

درواقع باید اقرار کرد روند طبیعی بازار و اشتباهات سیاست‌گذاران زمینه رشد قیمت‌ها را فراهم می‌کند. درواقع نباید به‌دنبال دست‌های پشت پرده بود.

وی در ادامه تاکید کرد: همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد همه این زنجیره بهم متصل هستند. چنانچه نرخ ارز کاهش یابد قیمت شمش فولاد نیز افت پیدا می‌کند. از آنجاکه قیمت محصولات این زنجیره در حلقه‌های بالادستی نیز به‌صورت ضریبی از قیمت شمش تعیین می‌شود، طبیعی است که در چنین شرایطی نرخ فروش محصولات در حلقه‌های ابتدایی زنجیره فولاد نیز کاهش پیدا می‌کند. به همین ترتیب، این روند نزولی قیمت تا پایین‌دست سرایت می‌کند. شهرستانی در پایان تاکید کرد: افت قیمت‌ها در بلندمدت به نفع تولیدکننده است، چراکه زمینه افزایش قدرت خرید مردم فراهم می‌شود. یعنی این بازار با رونق بیشتری همراه می‌شود. به‌علاوه آنکه نیاز تولیدکنندگان به سرمایه در گردش کاهش می‌یابد. البته شاید تولیدکنندگان با توجه به دپویی که از مواد اولیه دارند، متضرر شوند؛ اما باید اقرار کرد که این ضرر مقطعی است و در بلندمدت از افت قیمت‌ها سود می‌برند.

سخن پایانی

فروش یک محصول پایین‌تر از قیمتی منصفانه به منزله ایجاد رانت است. در همین حال، گران‌فروشی نیز زمینه اجحاف در حق مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند. طی سال‌های گذشته زنجیره فولاد یا از رانت رنج برده یا از اجحاف.

در چنین شرایطی در هر دوره‌ای یک حلقه از این زنجیره منتفع می‌شود؛ اما آنچه مسلم است این دست تغییرات و تبعیض‌ها به ضرر مصرف‌کننده نهایی خواهد بود؛ بنابراین کشف مقصر اصلی گرانی و دست‌های پشت‌پرده آن ضروری به‌نظر می‌رسد.

کد : 2430

گروه : فولاد

تاریخ : 4 سال پیش

پرینت

کپی لینک کوتاه